برای هر مرد ایرانی، یکی از مهمترین و گاهاً چالش برانگیزترین دوران زندگی، برهه زمانی خدمت مقدس سربازی می‌باشد.
حال با توجه به اجباری بودن این دوره، راه‌های مختلفی برای گذراندن آن وجود دارد. محبوب‌ترین راه، گرفتن امریه سربازی می‌باشد. افرادی که تمایل ندارند دوره سربازی خود را طبق روال معمول و در پادگان های نظامی سپری کنند می توانند دوره خدمت خود را به صورت امریه در سازمان ها و ارگان های دولتی کشور که امریه می پذیرند بگذرانند. دریافت امریه سربازی موجب می شود تا مشمولان ضمن کسب تجربه در شغلی که باید در آن خدمت کنند ، دوره سربازی خود را بدون پوشیدن لباس نظامی به پایان برسانند.

امریه سربازی بر چه مبنایی است؟

به دستور مقام معظم رهبری، سازمان ها و ارگان های اداری و دولتی می توانند قسمتی از پرسنل مورد نیاز خود را از طریق جذب سرباز تامین کنند. طبق این قانون سازمان مربوطه از ستاد کل نیروهای مسلح درخواست می کند تا سرباز مورد نظر در آن محل مشغول به کار شود. البته سربازی که امریه دریافت می کند ابتدا باید ۲ ماه دوره آموزشی خود را همانند بقیه بگذراند و سپس دوره امریه خود را که مدت ۲۲ ماه به طول می انجامد در آن اداره یا سازمان مشغول به کار شود. در واقع دوره خدمت ماموران نظام وظیفه در دستگاه های غیر نظامی مجموعا ۲۴ ماه به طول می انجامد.

شرایط امریه سربازی در سازمان‌های دولتی

گرفتن امریه، برای همه‌ی مشمولان خدمت وظیفه‌ی عمومی امکان‌پذیر نیست. تنها متقاضیانی می‌توانند امریه بگیرند که تمامی شرایط عمومی را دارا باشند. البته خود ارگان‌های دولتی و حکومتی که مشمولان می‌توانند به آن‌ها امریه شوند، شرایط اختصاصی خود را برای جذب نیروی انسانی در قالب امریه، تعریف کرده‌اند که می‌توانید بعضی از آن‌ها را در آگهی‌های استخدامی جدید امریه، ببینید اما ما به برخی از آن‌ها در اینجا اشاره کرده‌ایم.

شرایط عمومی:

الف) اعتقاد به ادیان رسمی کشور .
ب) اعتقاد و التزام به ولایت فقیه و نظام جمهوری اسلامی و قانون اساسی.
پ) عالم اشتهار به فساد اخلاقی و تجاهر به فسق.
ت) عدم وابستگی تشکیلاتی به سازمانها و گروههای غیر قانونی اعلام شده از سوی مقامات صالحه.
ث) عدم اعتیاد به مواد دخانی، مخدر و روان گردان و سابقه محکومیت کیفری موثر
ج) عدم سابقه خدمت قبلی و یا غیبت
چ) عدم ارائه درخواست همزمان در سایر ارگان های غیر نظامی به عنوان نیروی امریه

شرایط اختصاصی ارگان‌های دولتی

سازمان‌ها و نهادهای دولتی و حکومتی دیگری مثل ستاد اجرایی فرمان امام، آستان قدس رضوی، سازمان انرژی اتمی، سازمان میراث فرهنگی، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، صدا و سیما، قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیاء و … نیز دارای سهمیه‌ی پذیرش نیروهای امریه هستند که شرایط برخی از آن‌ها در ادامه ذکر گردیده است.

سازمان انرژی اتمی

رشته‌های مورد نیاز سازمان انرژی اتمی برای جذب نیروی امریه

نکته قابل توجه برای پذیرش امریه در سازمان انرژی اتمی حداقل معدل ۱۵ در هر کدام از مقاطع تحصیلی است.

سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری

امریه‌های این سازمان در دو گروه قرار می‌گیرند:

• مشمولان دارای مدرک تحصیلی باستان‌شناسی، صنایع‌دستی، تاریخ، معماری، عمران، مرمت آثار، موزه‌داری، جغرافیا و اکوتورسیم، مدیریت جهانگردی و مترجمی زبان‌های خارجی می‌توانند در مشاغل تخصصی سازمان میراث فرهنگی به صورت امریه خدمت کنند.
• یگان حفاظت سازمان میراث فرهنگی نیز از فارغ‌التحصیلان تمامی رشته‌های علوم‌انسانی و هنر، امریه می‌پذیرد.

شرط معدل امریه‌ی سازمان میراث فرهنگی برای رشته‌های علوم انسانی در در مقطع کارشناسی، ۱۶ و در مقطع کارشناسی ارشد، ۱۸ می‌باشد. فارغ‌التحصیلان رشته‌های دیگر مورد پذیرش این سازمان، با معدل ۱۴ در مقطع کارشناسی ارشد و معدل ۱۶ در مقطع کارشناسی می‌توانند به صورت امریه در سازمان میراث فرهنگی خدمت کنند.

به کارکنان امریه‌ی یگان حفاظت سازمان میراث فرهنگی، سه ماه کسری خدمت تعلق می‌گیرد و بنابراین، مدت خدمت در یگان حفاظت، ۱۹ ماه و در مجموع با احتساب مدت آموزش نظامی، ۲۱ ماه است.

سازمان صدا و سیما

سازمان صدا و سیمای کشور نیز دارای ظرفیتی برای پذیرش نیروهای امریه است. این سازمان از میان فارغ‌التحصیلان مهندسی فناوری اطلاعات، مهندسی کامپیوتر، مهندسی برق و علوم کامپیوتر، تها در دو مقطع کارشناسی یا کارشناسی ارشد، امریه می‌پذیرد. فارغ‌التحصیلان مقطع کاردانی رشته‌ی الکترونیک نیز می‌توانند برای امریه شدن در سازمان صدا و سیما، تقاضا دهند.

سازمان‌ها و نهادهای دولتی و حکومتی دیگری مثل ستاد اجرایی فرمان امام، آستان قدس رضوی، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، صدا و سیما، قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیاء و … نیز دارای سهمیه‌ی پذیرش نیروهای امریه هستند.

نکات مهم بعد از پذیرش در سازمان‌های دولتی

پس از اینکه درخواست متقاضی برای امریه شدن پذیرفته شد، مشمول و سازمان به خدمت گیرنده‌، باید از قوانین زیر پیروی کنند:

• طول مدت خدمت به صورت امریه، ۲۴ ماه است.
• مشمولی که خدمتش را به صورت امریه می‌گذراند، در بعضی از سازمان‌ها نمی‌تواند از طرح‌های کسری خدمت استفاده کند. البته، کارکنان متأهل در هر سازمانی می‌توانند به ازای هر فرزند، ۳ ماه کسری خدمت بگیرند.
• کارکنان وظیفه باید در حوزه‌ی تخصصی خود به کار گرفته شوند.
• ارگان‌های به خدمت گیرنده باید حفظ کرامت و منزلت اجتماعی کارکنان وظیفه را مد نظر قرار دهند.
• در برخورد با خطاهای کارکنان وظیفه باید از دستورالعمل ابلاغی ستاد کل نیروهای مسلح پیروی شود که با آیین‌نامه‌های انضباطی نظامی متفاوت است.
• کارکنان امریه باید در محل تعیین شده براساس مجوزی که از ستاد کل نیروهای مسلح دریافت نموده‌اند، خدمت کنند و هر گونه انتقال آن‌ها به محل دیگر تا پایان مدت خدمت، نیازمند مجوز از مراجع مربوطه است و در صورت تخلف از این قانون، امریه لغو خواهد شد و مشمول در اختیار یک یگان نظامی قرار خواهد گرفت.
• کارکنان وظیفه‌ای که به ارگان‌های دولتی مأمور می‌شوند، مجاز به ادامه‌ی تحصیل در حین خدمت نیستند.
• در صورتی که کارکنان وظیفه‌ی امریه شده، در طول خدمت در مقطع تحصیلی بالاتری قبول شوند، می‌توانند با اخذ مجوز از سازمان وظیفه‌ی عمومی، به تحصیل خود ادامه دهند.
• در صورتی که کارکنان وظیفه در انجام امور محوله عملکرد خوبی نداشته باشند، امریه‌ی آن‌ها لغو خواهد شد و باید مابقی خدمت خود را در یگان‌های نظامی انجام دهند. مصادیق عملکرد نامناسب عبارتند از: بی‌انظباتی، سرقت اموال دولت، جعل اسناد دولت، برخورد نادرست با ارباب رجوع، مشکلات اخلاقی، غیب غیرموجه به مدت بیش از ۱۵ روز، گرایش به احزاب و گروه‌های سیاسی، کم کاری ادامه‌دار، تمارض و تظاهر به بیماری برای دریافت استعلاجی پزشکی، ارتباط با ضدانقلاب و …
• مشمولی که امریه می‌شود نمی‌تواند در طول مدت خدمت خود هیچ گونه قرارداد شغلی امضاء کند.
• سازمانی که کارکنان وظیفه به آن مأمور می‌شوند، نمی‌تواند آن‌ها را پیش از مدت قانونی خدمت، ترخیص کند.
• دستگاه‌های به خدمت گیرنده‌ی نیروهای امریه می‌توانند در ساعات غیراداری و بدون پرداخت اضافه حقوق از کارکنان وظیفه‌ی خود استفاده کنند.
• در امریه سربازی، مرخصی‌های استعلاجی و استحقاقی، مطابق با قوانین ستاد کل نیروهای مسلح می‌باشد.
• تعطیلات رسمی واقع در بین مرخصی‌های کارکنان وظیفه‌ی مأمور، جزء مرخصی استحقاقی محسوب نمی‌شود.
• در صورتی که مشمول مأمور به دستگاه‌های دولتی در طول خدمت خود صاحب فرزند شود، سه روز مرخصی اجباری به او تعلق می‌گیرد و سازمان به خدمت گیرنده‌ می‌تواند حداکثر تا ۱۱ روز به او مرخصی اضافه کند.
• مدت مرخصی پایان دوره‌ی آموزشی، جزء مرخصی تشویقی کارکنان امریه محسوب می‌شود.
• در صورت فوت یکی از اعضای درجه‌-یک خانواده، ۱۰ روز به مرخصی استحقاقی کارکنان وظیفه‌ی مأمور به دستگاه‌های دولتی، اضافه می‌شود.
• کارکنان امریه‌ی جزء اقلیت‌های مذهبی در اعیاد دینی خود دارای مرخصی هستند که از مرخصی استحقاقی آن‌ها کسر خواهد شد.
• قوانین مربوط به مرخصی استعلاجی در امریه کاملا مشابه با شرایط مربوط به مرخصی استعلاجی کارکنان وظیفه‌ی در خدمت نیروهای نظامی است.

جمع بندی

مطابق با بند ۱۴۷ قانون اساسی کشور، این امکان وجود دارد که سازمان‌های دولتی، وزارت‌خانه‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان، در شرایط صلح، بخشی از نیروهای خود را از کارکنان وظیفه‌ی نیروهای مسلح تأمین نمایند. امریه شدن، هم به نفع مشمول خدمت وظیفه‌ی عمومی و هم به نفع سازمان مربوطه است.

شرایط امریه سربازی به دو دسته‌ی شرایط عمومی و شرایط اختصاصی تقسیم‌بندی می‌شود. شرایط عمومی توسط ستاد کل نیروهای مسلح تعیین شده است و در مأمور کردن کارکنان وظیفه به تمامی سازمان‌های غیرمسلح، رعایت می‌شود. هر سازمانی نیز دارای شرایط اختصاصی خود برای جذب نیروی امریه است که ما در این مقاله شرایط ارگان‌های دولتی و حکومتی پذیرنده‌ی نیروی امریه را بیان کردیم.